ژن درمانی روشی برای درمان دیابت نوع 1
محققین در آزمایشگاه موفق به درمان دیابت نوع 1 شدند. از هر 400 تا 600 کودک و نوجوان، یک نفر به بیماری دیابت مبتلا می شود.
نتایج این تحقیقات که بروی موشهای مبتلا به دیابت نوع 1 صورت گرفت، در نود و دومین کنفرانس سالانۀ جامعۀ غدد در san Diego ارائه شد.
گروه تحقیقاتی Baylor و همکارانش در کالج پزشکی هوستون با استفاده از ژن درمانی به مقابله با دو نقص که عامل بروز دیابت نوع 1 شناخته شده اند، پرداختند.
آنها از موشهای دیابتی با وزن طبیعی (نه چاق) که با حملۀ سیستم ایمنی، دیابتی شده بودند (همانند انسان) استفاده کردند.
در یک درمان یک مرحله ای، 50% از موش های دیابتی قابلیت تنظیم قند خون خود را مجدداً بدست آورند و از تزریق انسولین بی نیاز شدند.
دیابت نوع 1 زمانی حادث می شود که سلولهای سیستم ایمنی به سلولهای بتا در پانکراس (کارخانۀ ساخت انسولین در بدن ) حمله کرده و آنها را تخریب می کنند. نتیجۀ آن کمبود انسولین و یا گاهی فقدان انسولین خواهد بود. انسولین هورمون تنظیم کنندۀ قندخون است هنگامیکه انسولین در بدن به اندازۀ کافی تولید نشود، قندخون افزایش می یابد و باعث بروز دیابت می شود.
در مطالعۀ قبلی ژن درمانی دانشمندان با تحریک تولید سلولهای بتای جدید در کبد(liver) و بازگرداندن توانایی تولید انسولین در بدن سبب طبیعی شدن مقدار قند خون در بیش از 100 موش ( بطور شیمیایی به دیابت مبتلا شده بودند) شدند. البته این درمان در موشهای با وزن طبیعی موثر واقع نشد زیرا سیستم ایمنی آنها، سلولهای جدید ساخته شده را مجدداً تخریب می کند.
در تحقیق اخیر علاوه بر ژن درمانی صورت گرفت، یک ژن محافظتی که بتواند از سلولهای بتای تازه تشکیل شده در برابر سیستم ایمنی محافظت کنند، ایجاد شد. ژن افزوده شده مربوط به اینترلوکین 10 است که نقش تنظیمی مهمی بر سیستم ایمنی دارد. در مطالعات قبلی نشان داده شد که اینترلوکین10 می تواند از ایجاد دیابت در موش ها جلوگیری کند، اما نمی تواند دیابت را معکوس کند، زیرا سلولهای بتا در دیابت از دست رفته اند.
اما محققین بوسیلۀ ترکیب ژن درمانی با یکبار تزریق اینترلوکین 10 در رگ (اینتراونوس ) توانستند دیابت را در نیمی از موشهایی که به دیابت مبتلا شده بودند، معکوس کنند.
بعد از 20 ماه پیگیری همچنان این موشها بی نیاز از انسولین باقی ماندند. البته این نوع درمان نتوانست بیماری خود ایمنی(autoimmunity) را معکوس کند اما بطور موضعی از تخریب سلولهای بتای تازه بوجود آمده در پانکراس توسط سیستم ایمنی ممانعت می کند.
دکتر chan می گوید ما با ایجاد یک خندق محافظتی اطراف سلولهای بتای جدید توانستیم از این سلولها علیه سیستم ایمنی محافظت کنیم و درحال حاضر مشغول طراحی استراتژی جدیدی برای سرعت بخشیدن به این نوع درمان از طریق تقویت محافظت از سلولهای جدید بتا هستیم.
اینکه چرا ژن درمانی در تمام موشها موفقیت آمیز نیست هنوز مشخص نشده است، اگر چه دکتر chan می گوید موشهای تحت این نوع درمان که قند خونشان بهبود نیافته است، اضافه وزن می یابند ولی کمی طولانی تر از موشهای درمان نشده عمر می کنند.
منبع: www.sciencedaily.com